یک تحلیلگر مسائل عراق گفت: عواملی از جمله رقابت آمریکا با دیگر ابرقدرتهای جهانی، محافظت از اسرائیل در منطقه، در انزوا قراردادن ایران و همچنین تحقق نظم جدید منطقهای، باعث شده انتخابات امسال عراق اهمیت مضاعفی برای ایالات متحده پیدا کند.
محدثه رضایی در گفتوگو با خبرنگار جماران، در تشریح تفاوتهای این دور از انتخابات عراق با ادوار پیشین، اظهار کرد: پس از طوفانالاقصی، شاهد اتفاقات زیادی در منطقه بودیم که بعضا واکنش گروههای مقاومت عراقی را در پی داشت. این باعث شد موقعیت عراق برای بازیگران حاضر در منطقه خاصتر شود. با توجه به شرایط خاورمیانه و برنامهریزی غرب و اسرائیل برای تحقق نظم جدید منطقه، انتخابات پیشرو هم برای جریانات داخلی عراق و هم برای بازیگران فراملی این کشور بسیار مهم است؛ خصوصا که نتیجه انتخابات پارلمان، نخستوزیر را هم تعیین میکند. در عراق، نخستوزیر هم رئیس قوه مجریه است و هم رئیس قوای مسلح و مهمترین چارچوبهای قدرت در عراق، در دست نخستوزیر قرار دارد و کسی که این مقام را کسب کند، زمام امور امنیتی و سیاسی این کشور را در دست میگیرد.
وی ادامه داد: عواملی از جمله رقابت آمریکا با دیگر ابرقدرتهای جهانی، محافظت از اسرائیل در منطقه، در انزوا قراردادن ایران و همچنین تحقق نظم جدید منطقهای، باعث شده انتخابات امسال عراق اهمیت مضاعفی برای ایالات متحده پیدا کند؛ خصوصا که این کشور همیشه مدعی نفوذ بسیار بالای ایران در انتخابات عراق بوده است و حال میخواهد از تعاملات بین ایران و عراق بکاهد. لذا قطعا آمریکا در این انتخابات نقشآفرینی خواهد کرد و حتی برخی از تحلیلگران داخل عراق، معتقدند محمد شیاع السودانی، نخستوزیر فعلی عراق، در چند ماه اخیر در حال دادن امتیازاتی به آمریکا و دیگر قدرتهای بزرگ است تا بتواند نخستوزیری خود را تمدید کند.
این تحلیلگر مسائل عراق با اشاره به وجود چندصدایی در داخل عراق نسبت به انتخابات این کشور، افزود: اکنون جریاناتی از جمله جنبش مقتدی صدر انتخابات را تحریم کردهاند و جریاناتی دیگر در حال رقابت شدید با یکدیگر هستند و لیستهای زیادی منتشر شده است. طبق نظرسنجیها، در انتخابات امسال مشارکت پایینتر خواهد بود. به طور کلی با رصد ۶ انتخابات اخیر عراق، روند نزولی مشارکت را مشاهده میکنیم. مشارکت در انتخابات، قدرت و مشروعیت دولت شکلگرفته را افزایش میدهد؛ خصوصا در مقابل قدرتهای خارجی از جمله آمریکا که در حال ایجاد فشار زیاد بر عراق هستند، سرمایه ملی باعث ایجاد دلگرمی در داخل میشود.
رضایی با اشاره به رقابتهای بین جریانات سیاسی داخلی عراق، بیان کرد: حتی در بین احزابی که منتسب به یک جریان هستند نیز رقابت وجود دارد. به عنوان مثال، از بین احزابی که زیرمجموعه چهارچوب هماهنگی محسوب میشوند و لیست دادهاند، دو لیست از اقبال بیشتری برخوردارند؛ یکی ائتلاف «دولت قانون» متعلق به نوری المالکی و دیگری لیست «ائتلاف سازندگی و توسعه» متعلق به السودانی. اکنون رقابت شدید بین این دو لیست است و حتی افرادی که نزدیک به این دو ائتلاف هستند، علیه یکدیگر صحبت میکنند. حتی در جلسه اخیر چهارچوب هماهنگی شیعه که در منزل نوری المالکی برگزار شد، سودانی غایب بود.
وی با اشاره به تلاشهای سودانی برای تمدید حضور خود در جایگاه نخستوزیری، عنوان کرد: السودانی افراد با تفکرات مختلف اعم از طرفداران مقاومت، لیبرال و… را در لیست خود قرار داده تا بتواند سبد رأی خود را تقویت کند. بنابراین، نه میتوان گفت که السودانی از چهارچوب هماهنگی خارج شده و نه میتوان گفت که داخل آن قرار دارد. حتی نمیدانیم پس از انتخابات و در زمان تشکیل فراکسیون اکثریت، السودانی از چهارچوب هماهنگی خارج خواهد شد یا خیر. بنابراین، لابیگری پس از انتخابات برای تشکیل فراکسیون اکثریت نیز نقشی اساسی در تعیین نخستوزیر در عراق دارد و از الآن نمیتوانیم بگوییم که آیا چندصدایی فعلی در بین جریانات سیاسی، میتواند تاثیری تعیینکننده داشته باشد یا خیر.
این تحلیلگر مسائل عراق اضافه کرد: دولت سودانی به «دولت خدمات» معروف است و در زمینههای درمانی، راه، رفاه اجتماعی و… بک لینک اقدامات بسیاری انجام داده و منجر به تزریق خونی تازه در رگهای عراق شده و نگاه مثبتی در سطح جامعه نسبت به او شکل گرفته است. اما در حوزه سیاست خارجی، شاهد عملکرد مثبتی از سمت سودانی نبودیم. عراق نوعی وابستگی ساختاری به برخی کشورهای خارجی از جمله آمریکا دارد و این باعث ایجاد خدشه به استقلال عراق و افزایش تمایل دولتمردان آن به آمریکا، ترکیه و قطر شده است. حتی با وجود اینکه قرار بود نیروهای نظامی آمریکا از عراق خارج شوند، اما نهتنها این اتفاق رخ نداد، بلکه حضور نظامی ایالات متحده در عراق افزایش هم یافت و حتی شاهد مداخلات آمریکاییها در مسائل مرتبط با انرژی عراق هستیم.
رضایی ادامه داد: در نتیجه، رابطه عراق با ایران نیز تحت تأثیر قرار گرفته و حتی برخی از گروههای مقاومت عراقی، تحت فشار دولت قرار گرفتند و فعالیتهای خود را کاهش دادند و اکنون حتی بحث انحلال حشدالشعبی مطرح است. یعنی در حالیکه حشدالشعبی نقشی اساسی در کاهش خطر تروریسم در عراق داشته، اکنون به خاطر فشارهای آمریکا، به وضعیتی سخت دچار شده است. بنابراین در دولت سودانی، نفوذ قدرتهای خارجی در عراق به شکل چشمگیری افزایش یافت.
وی در خصوص نقش احزاب غیرشیعه در انتخابات عراق، اظهار کرد: اگرچه احزاب شیعی بازیگران اصلی عراق هستند، اما احزاب سنی و کرد نیز نقشی مهم در انتخابات و سپس تشکیل فراکسیونهای پارلمان دارند. احزاب اهل سنت، دارای رابطه خوبی با ترکیه و قطر هستند و احزاب کرد نیز با آمریکا رابطه بسیار خوبی دارند و حتی طرفدار ادامه حضور ایالات متحده در عراق هستند و آن را برای امنیت کشورشان ضروری میدانند. بنابراین، نقشآفرینی احزاب کرد و سنی، بیشتر وابسته به قدرتهای منطقهای و فرامنطقهای است و به تأسی از سیاستهای آنها عمل میکنند و نقشآفرینیشان در انتخابات و پس از آن، بر این اساس خواهد بود.